Tuesday, March 20, 2007

ബൌദ്ധിക സ്വത്തവകാശവും പാറ്റന്റിങ്ങും

ഈയിടെ കോപ്പിറൈറ്റിനെപ്പറ്റി ചൂടു പിടിച്ച ചര്‍ച്ച ബൂലോകത്തില്‍ നടക്കുകയുണ്ടായി. കൂടുതലും നിയമവശത്തെപ്പറ്റിയായിരുന്നു. ബൂലോകക്ലബ്ബില്‍ പാറ്റന്റിനെപ്പറ്റിയും ഒരു ചര്‍ച്ച നടന്നു. ഇതില്‍ എനിക്കു പരിചയമുള്ളത് പാറ്റന്റിങ് ആണ്‍. അതു തന്നെ സാങ്കേതിക വശം മാത്രം. അറിയാവുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ കുറിക്കാം. അതിന്‍ മുന്‍പ് ഒരു ജാമ്യമെടുത്തോട്ടെ. ഇത് ബൌദ്ധികസ്വത്തവകാശത്തെയോ അതിനുപയോഗിക്കുന്ന മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളുടെയോ ഒരു നീതീകരണമല്ല. ബൌദ്ധികസ്വത്തവകാശം മുതലാളിത്ത വ്യവസ്ഥിതിയില്‍ ‘ഇന്നോവേഷന്‍’ വേണ്ട പ്രോത്സാഹനം നല്‍കുന്നു എന്നാണ്‍ ഇതിനെ അനുകൂലിക്കുന്നവരുടെ വാദം. എന്നാല്‍ ഇത് സാധാരണ പൌരന്മാര്‍ക്കും മൂന്നാം ലോക രാജ്യങ്ങള്‍ക്കും വേണ്ടത്ര സംരക്ഷണം നല്‍കുന്നില്ല എന്നാണ്‍ മറുപക്ഷം സമര്‍ഥിക്കുന്നത്. ഇന്‍ഡ്യ പോലുള്ള മൂന്നാം ലോക രാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് ആഗോള സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയില്‍ പിടിച്ച് നില്‍ക്കണമെങ്കില്‍ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങള്‍ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും തങ്ങളുടെ ബൌദ്ധികസ്വത്ത് സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടി വരും എന്നതാണ് വസ്തുത.

ബൌദ്ധിക സ്വത്ത് (intellectual property) സംരക്ഷണത്തിന്നായി നിര്‍ദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ താഴെ പറയുന്നു: (ട്രിപ്സ് പ്രകാരം)

1) പകര്‍പ്പവകാ‍ശം അഥവാ കോപ്പിറൈറ്റ് (copyright) - ഇത് ക്രിയേറ്റിവ് കണ്ടന്റിനെ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള സംവിധാനമാണ്‍. നിങ്ങളുടെ രചനാസംവിധാനത്തെ (creative expression) മാത്രമേ ഇത് സംരക്ഷിക്കുകയുള്ളൂ. ആശയങ്ങള്‍ക്ക് കോപ്പിറൈറ്റില്ല. ചന്ദ്രേട്ടന്റെ കണ്ടുപിടുത്തത്തെ കോപ്പിറൈറ്റ് സംരക്ഷിക്കുകയില്ലെന്ന് സാരം. ചന്ദ്രേട്ടന്റെ വാക്കുകള്‍ അതേ പടി ആരെങ്കിലും എടുത്തെഴുതിയാല്‍ കോപ്പിറൈറ്റ് സംരക്ഷണം ലഭിക്കും.

2) വാണിജ്യമുദ്ര അഥവാ ട്രേഡ്‌മാര്‍ക് (trademark)/സേവന മുദ്ര അഥവാ സര്‍വീസ് മാര്‍ക് - ഇത് ഒരു ചരക്കിനെയോ/സേവനത്തെയോ അത് നല്‍കുന്ന സ്ഥാപനത്തെയോ വ്യത്യസ്ഥമായി തിരിച്ചറിയാനുപയോഗിക്കുന്ന ശീര്‍ഷകം/മുദ്ര/നാമം/മറ്റേതെങ്കിലും സൂചകം ആണ്‍.
കണ്ടന്റിന്‍ മാത്രമല്ല, അത് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്ന രീതിക്കും സംരക്ഷണം ലഭിക്കും.

3) പാറ്റന്റ് (patent) - ഒരു പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തം - അത് ഒരു മാര്‍ഗ്ഗമോ (method), ഉപകരണമോ (device), ഇതു രണ്ടുമോ ആകാം; സംരക്ഷിക്കാനായി ഉപയോഗിക്കാം. മറ്റൊരാള്‍ ഈ കണ്ടുപിടുത്തം അനുവാദമില്ലാതെ ഉപയോഗിച്ചാല്‍ ഈ സംരക്ഷണം പ്രയോഗിക്കാം.

4) വാണിജ്യരഹസ്യം അഥവാ ട്രേഡ് സീക്രട്ട് (trade secret) - അന്യര്‍ മനസ്സിലാക്കാതിരിക്കാനായി രഹസ്യമായി സൂക്ഷിക്കുന്ന വിവരം. ഇത് പുറത്തായാല്‍ സംരക്ഷണം അവസാനിക്കും. ഉദാഹരണത്തിന്‍ കൊക്കോ കോളയുടെ നിര്‍മ്മാണ രഹസ്യം.

5) സ്ഥലനാമ സൂചകം അഥവാ ജ്യോഗ്രാഫിക് ഇന്ഡികേറ്റര്‍ (GI aka Geographic Indicator) - ഇത് നാട്ടറിവുകളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി ട്രിപ്സില്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കപ്പെട്ടതാണ്‍. ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ അറിവിനെ മറ്റൊരു പ്രദേശത്ത് ഉപയോഗിക്കുന്നത് വിലക്കുന്നു. ഉദാഹരണം - ആറന്മുളക്കണ്ണാടി.

ഇനി അതവിടെ നില്‍ക്കട്ടെ. പാറ്റന്റിനെപ്പറ്റി പറയാം. പലരും കരുതുന്നത് പോലെ മഹത്തായ കണ്ടുപിടിത്തങ്ങള്‍ മാത്രമല്ല പാറ്റന്റ് ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. ഊയലാടുന്ന വിധങ്ങള്‍ തുടങ്ങി, പുഷ്പ ക്രമീകരണവും, OR operator-ഉം ഒക്കെ പാറ്റന്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ചില ഭ്രാന്തന്‍ പാറ്റന്റ്റുകളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള്‍ ഇവിടെ ലഭ്യമാണ്‍:
http://www.freepatentsonline.com/crazy.html

അമേരിക്കയിലും മറ്റും സ്വന്തം പേരിലുള്ള പാറ്റന്റ് ഒരു പൊങ്ങച്ച മുദ്രയായി കൊണ്ട് നടക്കുന്ന ആളുകളുണ്ട്. ഇവര്‍ വന്‍ തുക മുടക്കി ഒരുപയോഗവുമില്ലാത്ത കണ്ടുപിടുത്തങ്ങള്‍ പാറ്റന്റ് ചെയ്തേക്കാം. എന്നാല്‍ പാറ്റന്റുകള്‍ എടുക്കുന്നതിന്‍ വന്‍‌കിട കമ്പനികള്‍ക്ക് പ്രധാനമായും രണ്ട് വാണിജ്യ കാരണങ്ങളുണ്ട്.

പ്രതിരോധ പാറ്റന്റ്റിങ് (defensive patenting) - എതിരാളികള്‍ തങ്ങള്ക്കെതിരെ അവരുടെ പാറ്റന്റുകള്‍ ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കാന്‍ എടുക്കുന്ന പാറ്റന്റുകളാണിവ. ഇവ കാണിച്ച് എതിരാളിയുമായി ഒരു പരസ്പരാനുമതി ധാരണ (cross licensing agreement) ഉണ്ടാക്കിയെടുത്താല്‍ ഈ ദൌത്യം വിജയിച്ചു. ഇതിന്നായുള്ള പാറ്റന്റുകള്‍ അത്യന്താപേക്ഷിത പാറ്റന്റുകളാകില്ല. (essential patents)

റോയല്‍റ്റി പാറ്റന്റിങ് (Royalty patenting) : ഇത് കൃത്യമായും ഒരു മേഖലയില്‍ റോയല്‍റ്റി നേടണമെന്ന ഉദ്ദേശ്യത്തോടെ എടുക്കുന്ന പാറ്റന്റുകളാണ്‍. ഇവ പ്രമുഖമായും അത്യന്താപേക്ഷിത പാറ്റന്റുകളുടെ ഗണത്തില്‍ പെടും. അവയെ മറി കടന്ന് കൊണ്ട് ആ മേഖലയില്‍ എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുക അസാധ്യമായിരിക്കും. അതു കൊണ്ട് തന്നെ ഇവ ധാരാളം വരുമാനം നേടിത്തരും. ഉദാഹരണം: ക്വാല്‍കോമിന്റ്റെ (Qualcomm: QCT) C.D.M.A പാറ്റന്റുകള്‍.

ബ്രാന്‍ഡ് ഇമേജ് വര്‍ധിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ പാറ്റന്റ് എടുക്കുന്ന കമ്പനികളും കുറവല്ല.

20 വര്‍ഷത്തേക്കാണ്‍ പാറ്റന്റ് അവകാശം സാധാരണ നല്‍കുന്നത്. ചെറിയ വ്യതിയാനങ്ങള്‍ വരുത്തി ഈ പാറ്റന്റുകള്‍ ദീര്‍ഘിപ്പിക്കുന്ന നിത്യഹരിതനം (evergreening) എന്ന പ്രവണത മിക്കവാറും രാസിക സംയുക്തങ്ങളുടെ (പ്രത്യേകിച്ച് ഔഷധങ്ങള്‍) കാര്യത്തില്‍ കാണാറുണ്ട്.

പാറ്റന്റ് എടുക്കാന്‍ കണ്ടുപിടിത്തം അസന്ദിഗ്ധമായി തെളിയിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. എന്നാല്‍ വെറും ആശയത്തിന്ന് മാത്രം പാറ്റന്റ് എടുക്കാനും പറ്റില്ല. ഗണിത അല്‍ഗോരിതങ്ങള്‍ സാധാരണ ഗതിയില്‍ പാറ്റന്റ് ചെയ്യാന്‍ അനുവദിക്കുകയില്ല. അത് ചില പ്രത്യേക രീതിയില്‍ അവതരിപ്പിച്ചാണ്‍ പലപ്പോഴും പാറ്റന്റ് നേടുന്നത്.

1) രണ്ടു തരം പാറ്റന്റുകളാണ്‍ സാധാരണ ഇഷ്യൂ ചെയ്യുന്നത്. utility patent-ഉം design patent-ഉം. പേനക്ക് ഒരു ക്യാപ് ഡിസൈന്‍ ചെയ്താല്‍ അത് design patent-ഇലൂടെ കവറ് ചെയ്യാം. എന്നാല്‍ ആ ക്യാപ്പ് ഉണ്ടാക്കാനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗം utility patent ആയി കവര്‍ ചെയ്യണം.

2) പാറ്റന്റ് ഇന്‌വെന്ഷന്‍ ലഭ്യമായ, അല്ലെങ്കില്‍ ആസന്ന ഭാവിയില്‍ ലഭ്യമാകുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയായിരിക്കണം. സാങ്കല്‍പ്പികവും അസാധ്യവുമായ കാര്യങ്ങള്‍ക്ക് പാറ്റന്റ് എടുക്കാന്‍ പറ്റില്ല എന്നു സാരം.

3) കണ്ടുപിടുത്തം ലഭ്യമായ ഉത്പന്നങ്ങളുമായി തട്ടിച്ച് നോക്കുമ്പോള്‍ കാര്യമായ രീതിയില്‍ പുതുമ പുലര്‍ത്തണം. (differentiating novelty)

4) ചില രാജ്യങ്ങളില്‍ കണ്ടുപിടുത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങള്‍ പാറ്റന്റ് ഫയല്‍ ചെയ്യുന്നതിന്‍ മുന്‍പ് പുറത്തു വിട്ടാല്‍ അത് പ്രിയര്‍ ആര്‍ട് ആയി പരിഗണിക്കപ്പെടും. അമേരിക്കയില്‍ കണ്ടുപിടുത്തം പബ്ലിഷ് ചെയ്തു ഒരു വര്‍ഷത്തിനകം അപേക്ഷിക്കാം. ഇന്ഡ്യയിലെ നിയമം പരിശോധിച്ചിട്ട് പറയാം. എന്തായാലും പാറ്റന്റ് എടുക്കേണ്ട കണ്ടുപിടുത്തം പുറത്തു വിടാതിരിക്കുന്നതാണ്‍ ബുദ്ധി.

5) പാറ്റന്റിന്‍ അപേക്ഷിക്കുന്നതിന്‍ മുന്‍പ് ചില കാര്യങ്ങള്‍ ഉറപ്പു വരുത്തുന്നത് നന്നായിരിക്കും.
- കണ്ടുപിടുത്തത്തിന്റെ വാണിജ്യ സാധ്യത (business value)
- ലഭ്യമായ സാങ്കേതിക വിദ്യയെ അപേക്ഷിച്ച് ഉള്ള മേന്മ (benefit)
- പുതുമ (novelty)
- തിരിച്ചറിയല്‍ സാധ്യത (detectability). ആരെങ്കിലും നിങ്ങളുടെ കണ്ടുപിടുത്തം അനുവാദമില്ലാതെ ഉപയോഗിച്ചാല്‍ അത് കണ്ടെത്തുക എളുപ്പമാണോ?

6) ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള പ്രിയര്‍ ആര്‍ട്ട് പാറ്റന്റ് അപേക്ഷക്കൊപ്പം കാണിക്കണം. മറ്റൊരാളുടെ കണ്ടുപിടുത്തം സ്വന്തം പേരില്‍ പാറ്റന്റ് ചെയ്യുന്നത് തടയാനാണിത്.

ബൂലോകത്തില്‍ സാങ്കേതിക രംഗത്ത് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന പലരുമുണ്ട്. അവര്‍ ദൈനംദിന ജോലിയില്‍ ചെയ്യുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ പാറ്റന്റബിള്‍ ആയിരിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്‍ ഒരു സോഫ്റ്റ്വേര്‍ ആര്‍കിറ്റെക്‍ചര്‍, നിങ്ങളുടെ പ്രോഗ്രാം ചെയ്യുന്ന ഒരു പുതിയ കാര്യം, മുന്‍പ് മറ്റാരെങ്കിലും ചെയ്തിട്ടുള്ള ഒരു കാര്യം വ്യത്യസ്ഥമായ ഒരു മാര്‍ഗ്ഗമുപയോഗിച്ച് ചെയ്യുക തുടങ്ങിയവ. അതോടൊപ്പം നിങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്ന പല കാര്യങ്ങളും ലഭ്യമായ പാറ്റന്റുകളെ ഇന്‍ഫ്രിന്‍‌ജ് ചെയ്തേക്കാം. അതു നിങ്ങളുടെ കമ്പനിയെ പണച്ചിലവുള്ള ഒരു വ്യവഹാരത്തിലേക്ക് തള്ളിയിട്ടേക്കാം. നിങ്ങളും വിശദീകരണം നല്‍കേണ്ടി വരും. അതു കൊണ്ട് പാറ്റന്റുകളെപ്പറ്റി ഏകദേശ ധാരണ ഉണ്ടാകുന്നത് നന്നായിരിക്കും. കോപ്പിറൈറ്റ് നിയമമനുസരിച്ച് ഉടമസ്ഥന്‍ ചൂണ്ടിക്കാ‍ണിച്ചാല്‍ നിയമവിരുദ്ധമായി അത് പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ച സ്ഥാപനം അത് എടുത്ത് മാറ്റണം (DMCA). അത് ചെയ്തില്ലെങ്കിലേ നിയമ നടപടി നിലനില്‍ക്കൂ. പാറ്റന്റുകളുടെ കാര്യത്തില്‍ അങ്ങനെയല്ല. നിങ്ങള്‍ക്ക് അങ്ങനെയൊരു പാറ്റന്റിനെപ്പറ്റി അറിവില്ലെങ്കില്‍ പോലും നിയമനടപടിക്ക് വിധേയമാകേണ്ടി വരും. ലഭ്യമായ പാറ്റന്റുകള്‍ സെര്‍ച്ച് ചെയ്യാനുള്ള ചില സൈറ്റുകള്‍:

http://www.uspto.gov/patft/index.html - അമേരിക്കന്‍ പാറ്റന്റ് സൈറ്റ്
http://www.micropat.com/static/index.htm - ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പാറ്റന്റുകള്‍ (paid site)
http://freepatentsonline.com

ഒരു പാറ്റന്റ് തയ്യാറാക്കേണ്ട വിധത്തെക്കുറിച്ച് അടുത്ത പോസ്റ്റില്‍ പ്രതിപാദിക്കാം.

Labels: ,